Socipol kaydettiği ve analiz ettiği bir çok data gibi IMDb datalarını da analiz ediyor. IMDb, TV ve sinema alanında dünyanın en eski, en büyük ve tek global veri tabanı. Socipol ise Türk oyuncuların IMDb’nın her hafta pazartesi günleri yayınladığı ve sektördeki kişileri belirli bir algoritmayla puanlayarak sıraladığı “Starmetre” datasını ve film ve dizilerin sıralamasını tuttuğu “Moviemetre” datasını yaklaşık 6 yıldır kaydedip analiz ediyor.

Rekor Ayça Ayşin Turan'da. Ama...

IMDb Starmetre sıralamasında bir Türk oyuncunun gördüğü en yüksek sıra 42. sıra. Ayça Ayşin Turan 24 Aralık 2018’de Hakan Muhafız dizisinin Netflix’de yayınlandığı hafta tüm dünyada 11 milyonu aşkın isim arasında 42. olarak Türk oyuncuların rekorunu kırdı. Üstelik bir hafta sonra da 1 Ocak’ta 58. olarak başarısını devam ettirdi.

Bu rakamları şöyle değerlendirmek lazım. Tüm dünyada binlerce insan Ayça Ayşin Turan’ın ismini sitede aramış, sayfasını ziyaret etmiş, PRO üyeler takibe almış, diğer üyeler listelere eklemiş vs… Yani bir isim ne kadar çok IMDb etkileşimi alırsa sıralaması ona göre değişiyor. IMDb’nin tüm dünyada kullanılan bir site olduğunu düşünürsek bir ismin ya da bir projenin sıralamasının, yerel değil global bir anlam ifade ettiğini söyleyebiliriz.

Eğer bir insanın IMDb starmetre’si yüksek ise bu o kişinin iyi bir oyuncu olduğu, ülkesinde meşhur olduğu, çok iş yaptığı, çok para kazandığı değil uluslararası bilinirliğinin yüksek olduğu anlamına geliyor. Socipol, analizlerinde haftalık Starmetre sonuçlarına değil, yıllık ortalama IMDb sıralamasını baz alıyor. Çünkü bir oyuncu/yönetmen bazen belli bir proje sayesinde çok iyi bir sıralamaya sahip olabiliyor ancak birkaç hafta içinde sıralaması hızla düşüyor ve gözden kayboluyor. O yüzden “ortalama IMDb sıralaması” daha net bir sonuç veriyor. IMDb ortalama sonuçlarına bakarak Kıvanç Tatlıtuğ, Haluk Bilginer, Çağatay Ulusoy, Tuba Büyüküstün, Nuri Bilge Ceylan, Engin Altan Düzyatan gibi isimlerin arada sırada pik yapan bir kaç hafta sonra da listenin aşağılarına inen oyunculara göre daha “tanınır” olduklarını söyleyebiliriz.

Can Yaman yükselen star...

Ortalama IMDb sonuçlarında analiz ettiğimiz diğer husus da “son 10 hafta ortalaması”. Bu veri de bize yükselen global yıldızlarımızı söylüyor. Örneğin Can Yaman, Bay Yanlış projesinden sonra hızla listenin üst taraflarına yükseldi ve 2 yıldır ilk 10 bin isim arasında yer alarak yükselen global bir değer olduğunu kanıtladı.



İlk Türk Netflix dizisi Hakan Muhafız’dan sonra yayınlanan hiçbir Netflix içeriği Hakan Muhafız gibi bir etki doğurmadı. Netflix dizi ve filmlerinde rol alan hiçbir oyuncu, içeriğin yayınlandığı ilk hafta üst sıralarda yer alsa da sonraki haftalarda listenin üst tarafında kendilerine yer bulamadılar. Netflix’in açıkladığı izlenme bilgisi içerisinde de Türk içerikleri sadece birkaç hafta kendine yer bulabiliyor, sonrasında silinip gidiyor. Netflix’deki herhangi bir dizide rol aldıktan sonra ortalama sıralama değeri ilk 10 bin arasında “kalan” oyuncu yok. Eğer üst taraftaki bilgiyle birleştirirsek Netflix dizilerimiz/filmlerimiz neredeyse hiçbir global değer taşımıyor.

Peki IMDb listelerinde üst sıralarda kimler var? Listenin “ortalama” sıralamasında iki tür oyuncu/yönetmen kendini gösteriyor. Birincisi globalde kendini ispatlamış ve uluslararası bilinirliği olan kişiler. Haluk Bilginer mesela birinci ikinci olmuyor ama listede hep üst sıralarda. Nuri Bilge Ceylan da öyle. Türkiye’de kim var dendiğinde bütün dünya bu iki isim üzerinde adeta ittifak etmişler. Listenin üst sıralarında ikinci tür kişiler Türkiye’deki “flash” TV dizilerinin oyuncuları. Tüm dünyaya satılmış dizilerin oyuncuları o diziler dünyada izlendikçe listede kendilerine yer buluyorlar. Kıvanç Tatlıtuğ, Tuba Büyüküstün, Engin Akyürek gibi isimler her zaman listenin üst sıralarındalar.

Diriliş Ertuğrul olmasaydı

Özetle, Netflix dizileri ve filmleri Netflix’e ve içeriğin yapımcısına kazandırıyor. Ancak oyuncuların global bilinirliğine bir katkı sunmuyor. Netflix’in 190 ülkede içerikleri gösteriyoruz bilgisi de yayınlanan izleme raporlarında yalanlanıyor. netflix’de yayınlanan “Sen hiç ateş böceği gördün mü” filminin başrol oyuncusu Ecem Erkek’in Güney Amerika’da ya da İtalya’da bir karşılığı yok. Ancak Türkiye’de burun kıvırdığımız “Bay Yanlış” dizisinin Can Yaman’ı -hiçbir Netflix projesi olmadığı halde- uzun zamandır listede üst sıralarda. “Sen Çal Kapımı” oyuncuları Kerem Bürsin ve Hande Erçel listede hep üst sıradalar. Engin Altan Düzyatan, Diriliş Ertuğrul sayesinde yaklaşık 3 yıldır listenin orta-üst sıralarındaydı. Yaptığı Netflix filmi onu sadece bir kere kıl payı listenin başına taşıdı. İkinci haftasında yeniden eski yerine -Diriliş Ertuğrul sayesinde elde ettiği sıralamaya- getirdi.

Netflix’de yayınlanan dizilerin artık dünyada gündem olmadığını ve dolayısıyla da Türk dizi ve film üretiminin imajına olumsuz etki ettiğini çıkan rakamlara dayanarak söyleyebiliriz. Burcu Biricik’in sıralaması “Fatma” sonrası kısa süreliğine üst taraflara taşınsa da onu listenin ilk 50’sinde tutan “Camdaki Kız” dizisi oldu. Kulüp dizisinin Asude Kalebek için bir sıralama etkisi olduğunu gözlemleyemedik.

Pınar Deniz ve Kaan Urgancıoğlu daha önce Aşk 101 ile Netflix'de rol aldıklarında listede bir hafta üst sıralarda yer aldılar. Ancak onları listede "ortalama" olarak üst sıralarda tutan şey bir TV dizisiydi: Yargı. Uluslararası bir platform olan Netflix'in bir oyuncunun global bilinirliğine daha fazla katkı vermesi beklenmez mi? Rakamlara bakılırsa öyle olmuyor. Oyuncuları globalde meşhur eden şey garip bir şekilde TV dizileri oluyor.

Saman alevi gibi içerikler

Saman alevi gibi gündemimize giren ve hiçbir iz bırakmayan bir düzine Türk içeriği oldu. 50m2'yi hatırlayan var mı mesela? Dünyaca meşhur starımız Çağatay Ulusoy'un başrol oynadığı Kağıttan Hayatlar'ı kim konuştu?

Mesela Masum dizisi tek başına Blu Tv'yi kitlelerle buluşturmuştu. Exxen'de Gibi bir dip dalga yarattı. Bir Başkadır haricinde (Kulüp de dahil olmak üzere) hangi Türk içeriği sarsıcı bir etki yarattı?

IMDb sıralaması oyunculuğu / içerik kalitesini ölçen bir şey değil. Bir popülarite ölçüsü. Konumuz da bu zaten. Kimin daha iyi oyuncu olduğu Socipol’ün ve hatta IMDb’nin konusu değil. Biz rakamlarla ilgileniyoruz. Oyunculuk meselesi ve yukarıdaki soruların cevapları izleyicilerin takdiri.

Güncel IMDb Starmetre sonuçları için TIKLAYIN